Patron szkoły

Czesław Tański (ur. 17 lipca 1862 – zm. 24 lutego 1942) – polski malarz, konstruktor lotniczy, pionier i popularyzator lotnictwa w Polsce.

Urodził się w majątku Pieczyska (pow. grójecki), w zubożałej rodzinie ziemiańskiej (rodzice: Adam i Celina z Żołdowiczów). Jego ojciec brał udział w powstaniu styczniowym; więziony i gnębiony kontrybucjami, podupadł materialnie.

Pasją życia Czesława Tańskiego stało się lotnictwo. Od 1893 zajmował się budową modeli latających o napędzie gumowym. Pod wpływem wiadomości o próbach z szybowcem Otto Lilienthala – w 1895 zbudował własny szybowiec nazwany “Lotnią”, który później udoskonalał. Gdy biegł z “Lotnią” pod wiatr, udawało mu się wykonywać krótkie skoki, jednak informacja, że udało mu się wykonać 30-metrowy lot, który miał być pierwszym w historii szybownictwa wzlotem z terenu płaskiego, jest prawdopodobnie przesadzona, gdyż z konstrukcji “Lotni” (wg Andrzeja Glassa) wynikały istotne ograniczenia. “Lotnia” została później przekazana do Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie, gdzie uległa zniszczeniu podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939. Próby wzlotów Tańskiego były pierwszymi próbami tego rodzaju w Polsce.

W latach 1905-1907 Tański zainteresował się śmigłowcami. Po udanych próbach z modelami zbudował w 1907  prototyp śmigłowca (nazwanego śrubowcem) o dwóch przeciwbieżnych dwułopatowych wirnikach napędzanych siłą mięśni za pomocą korby. Nieudane próby z 1908 wykazały jednak, że siła mięśni jest niewystarczająca do podniesienia go w powietrze. W 1909 Tański zamontował na swoim śmigłowcu dwucylindrowy silnik spalinowy Anzani o mocy 2,5 KM. Z powodu braku chłodzenia i małej mocy silnik przegrzewał się, a uniesienie człowieka wciąż nie było możliwe. Śmigłowiec ten nie miał ponadto przyrządów sterowniczych.  Tański zaprzestał więc prób, a  śmigłowiec w 1934 został przekazany do zbiorów Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie (uległ zniszczeniu we wrześniu 1939).

W 1909 r. Tański zaprojektował  jednopłatowy samolot o nazwie “Łątka”, napędzany trzycylindrowym silnikiem o mocy 25 KM. Miał on elastyczne skrętne końcówki płatów i usterzenia poziomego, pełniące rolę powierzchni sterowych; w celu sterowania płaty były ponadto zamocowane obrotowo na dźwigarach. Płat miał konstrukcję naśladującą skrzydła owadów. Samolot był budowany w hangarach “Awiaty” i został ukończony w 1911, lecz podczas prób oblotu na Polu Mokotowskim nie wzniósł się nad ziemię z powodu zbyt dużej masy i słabego silnika.

Źródło: Banaszczyk Eugeniusz ”Pierwsze skrzydła”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1972

W 1956 Aeroklub PRL ustanowił medal imienia Czesława Tańskiego, przyznawany za najwybitniejsze osiągnięcia w szybownictwie w Polsce.

W dniu 16 listopada 2018 r. prezes Aeroklubu Polskiego Jerzy Makula, wręczył najwyższe polskie odznaczenie szybowcowe dla Liceum Ogólnokształcącego im. Czesława Tańskiego w Puszczy Mariańskiej.

Czesław Tański to nie tylko konstruktor szybowców, ale i malarz. Malował głównie naturę i sceny rodzajowe.

Czesław Tański zmarł w Olszance w gminie Puszcza Mariańska, gdzie spoczywa na miejscowym cmentarzu parafialnym. Jego imieniem nazwane zostało Liceum Ogólnokształcące.

Prezentacja o Czesławie Tańskim

Odcinki programu “Było… nie minęło” o Czesławie Tańskim

https://vod.tvp.pl/video/bylo-nie-minelo,archiwum-rodziny-tanskich,35631622

https://vod.tvp.pl/video/bylo-nie-minelo,wyzwanie-rzucone-ptakom,25489280

https://vod.tvp.pl/video/bylo-nie-minelo,extra-30092017,34196583(II część odcinka)

https://vod.tvp.pl/video/bylo-nie-minelo,pod-prad-czasu,32497597?fbclid=IwAR0Z8KcCAunBnyHVfwTfGOpVuwM8ouxun4-WQ2DjVvTVITZGO_RkYbLx3tg(II część odcinka)